سرویس خبری Carnegie Endowment for International Peace

در دسامبر ۲۰۲۴، با سرنگونی رژیم اسد توسط شبه‌نظامیان، جنگ داخلی سوریه پایان یافت و هیئت تحریر الشام (HTS) نقش مهمی در این تغییر داشت. این تحول باعث واکنش‌های مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی شد. ترکیه با حکومت جدید همکاری می‌کند و به دنبال نقشی گسترده‌تر در بازسازی سوریه است. کشورهای خلیج فارس، به ویژه قطر، عربستان و امارات، به تغییرات جدید پاسخ داده و همکاری با دولت جدید را پذیرفته‌اند، با تأکید بر کاهش نفوذ ایران در منطقه. بازیگران بین‌المللی مانند آمریکا و اتحادیه اروپا نیز برای ایجاد یک دولت فراگیر و پایدار در سوریه تلاش می‌کنند. وضعیت سوریه همچنان پیچیده است و نیازمند حمایت‌های گسترده برای رسیدن به ثبات و امنیت است.

در بیش از یک دهه گذشته، تلاش‌های ایران و نیروهای نیابتی‌اش برای تقویت محور مقاومت در سوریه با شکست مواجه شده‌اند. ایران با سرمایه‌گذاری‌های کلان و نفوذ در نیروهای نظامی، نتوانست مانع از کاهش نفوذ خود و تلفات نیروی انسانی در سوریه و لبنان شود. استقلال فزاینده بشار اسد و روابط تیره با روسیه، ایران را مجبور به عقب‌نشینی از سوریه کرد. این تغییرات نشان‌دهنده فروپاشی استراتژی طولانی‌مدت ایران در منطقه است. باوجود این چالش‌ها، ایران ممکن است به دنبال فرصت‌های جدید برای بازیابی نفوذ خود در شرایط تازه منطقه‌ای باشد.

بشار اسد از قدرت برکنار شده و این تغییر فرصتی برای ایجاد چارچوب سیاسی جدید در سوریه فراهم آورده است، هرچند چالش‌های متعددی مانند منافع متضاد منطقه‌ای و خارجی وجود دارد. سقوط اسد موجب کاهش نفوذ ایران در منطقه شده و تأثیری مثبت برای اسرائیل به همراه داشته است. ترکیه به عنوان برنده اصلی این تغییرات، با پشتیبانی مالی قطر، نفوذ خود را افزایش می‌دهد. آینده سوریه همچنان نامشخص باقی مانده و امکان بازگشت اسلام سیاسی به صحنه سیاسی وجود دارد