تجربه احساسات مثبت و منفی در ایران و جهان بر اساس نظرسنجی‌ ایسپا و گالوپ

مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) در یک طرح نظرسنجی به سنجش احساسات مثبت و منفی تجربه شده توسط مردم ایران بر اساس سنجه‌های گالوپ پرداخته و نتایج به‌دست‌آمده را با نتایج حاصل از نظرسنجی موسسه گالوپ مقایسه کرده است.

به گزارش روابط عمومی ایسپا این طرح نظرسنجی بهمن ماه ۱۴۰۲ با حجم نمونه ۱۵۴۲ نفر از ایرانیان بالای ۱۵ سال ساکن در مناطق شهری و روستایی سراسر کشور اجرا شده است. با این توضیح که گالوپ آخرین نظرسنجی مربوط به سنجش تجربه احساست منفی و مثبت را در سال ۲۰۲۲ به اجرا رسانده و سال ۲۰۲۳ منتشر کرده است اما ایسپا این نظرسنجی را برای نخستین بار در بهمن ماه سال ۱۴۰۲ (۲۰۲۴) اجرا کرده است.

 در ادامه یافته‌های این طرح تشریح می‌شود؛

جهان ناخوشنود

احساس ناخوشنودی (تجربه احساسات منفی) در جهان در حال گسترش است. یافته‌های مطالعه موسسه گالوپ در زمینه شاخص احساسات (مثبت و منفی) مردم جهان در یک بازه ده‌ساله این نکته را نشان می‌دهد. در مقیاس گالوپ برای اندازه‌گیری تجربه احساسات مثبت، مواردی چون سرزندگی و سرحال بودن، لبخندزدن یا خندیدن، یادگیری مطلب جدید یا جالب، لذت‌بخش بودن تجربه روز گذشته و همچنین برای اندازه‌گیری تجربه احساسات منفی، مواردی مثل درد فیزیکی یا جسمانی، احساس نگرانی، غم و اندوه، استرس و عصبانیت مورد سنجش قرار گرفته است. مردم با در نظر گرفتن آن چه که در روز گذشته برایشان اتفاق افتاده است بیان می‌کنند که کدام یک از این احساسات را تجربه کرده‌اند.

تجربه احساسات مثبت

از گروه نمونه خواسته شد؛ «لطفاً اتفاقات روز گذشته خود از صبح تا شب را به یادآورید و در مجموع احساس خود را در خصوص موارد مختلف بیان کنید.» در این سؤال تجربه احساسات مثبت و منفی مردم مورد بررسی قرار گرفته است.

۸۳.۲ درصد از پاسخگویان گفته­‌اند در روز گذشته لبخند زده و یا خندیده‌اند. ۷۰ درصد بیان کرده‌اند طی دیروز سرحال و سرزنده بوده‌اند، ۴۶.۱ درصد گفته‌اند در روز گذشته کار جالبی انجام داده و یا چیز جدیدی یاد گرفته‌اند و ۶۶.۸ درصد نیز گفته‌اند روز لذت‌بخشی را دیروز تجربه کرده‌اند.  

تجربه احساسات منفی

بررسی تجربه منفی مردم نشان می‌دهد در روز گذشته، ۴۵.۶ درصد درد جسمانی و بدنی، ۵۷.۳ درصد احساس نگرانی، ۴۸ درصد احساس ناراحتی یا غم، ۴۹.۵ درصد استرس و فشار روانی و ۳۴.۱ درصد احساس خشم یا عصبانیت را تجربه کرده‌اند.  

شاخص تجربه احساسات مثبت و منفی؛ مقایسه نتایج نظرسنجی ایسپا و گالوپ

شاخص تجربه احساسات مثبت و منفی توسط موسسه نظرسنجی گالوپ طراحی شده است. میانگین درصد تایید احساسات مثبت و منفی تجربه ‌شده به عنوان نمره شاخص (۱۰۰-۰) در نظر گرفته می‌شود.

دو نظرسنجی موسسه گالوپ و ایسپا در دو بازه زمانی متفاوت اجرا شده‌اند. گالوپ این نظرسنجی را در سال ۲۰۲۲ (۱۴۰۰) و ایسپا این نظرسنجی را در بهمن ماه ۱۴۰۲ اجرا کرده است. با توجه به این که احساسات مردم می‌تواند تحت تأثیر حوادث روزمره باشد بدیهی است نظرسنجی‌ها نیز در بسیاری موارد نتایج متفاوتی را نشان دهند.

مقایسه شاخص تجربه احساسات مثبت و منفی تجربه شده مردم طبق نتایج نظرسنجی گالوپ و ایسپا دارای شباهت‌ها و تفاوت‌هایی است. در خصوص احساسات مثبت، شاخص تجربه احساسات مثبت طبق نتایج ایسپا برابر با ۶۶.۵ درصد است. این شاخص طبق نتایج موسسه گالوپ حدود ۴ درصد پایین‌تر و برابر با ۶۲.۶ درصد است. اما تجربه احساسات منفی، نتایجی تقریباً مشابه با گالوپ دارد. به‌طوری‌ که طبق نتایج مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، ۴۶.۹ درصد مردم طی دیروز (در زمان اجرای نظرسنجی) احساسات منفی را تجربه کرده‌اند که این شاخص طبق نتایج گالوپ نیز برابر با ۴۴.۸ درصد بوده است و تنها حدود ۲ درصد اختلاف مشاهده شد.

  مقایسه احساسات مثبت تجربه شده در ایران و سایر کشورها

نمودار زیر، بر اساس گزارش موسسه گالوپ، کشورهایی  که از نظر تجربه احساسات مثبت در سطح و جایگاه بالاتر و پایین‌تری قرار دارند را نشان می‌دهد. میانگین درصدی شاخص جهانی تجربه احساسات مثبت در سال ۲۰۲۲ برابر با ۷۰ درصد بوده است. طبق نتایج گالوپ میانگین درصدی تجربه احساس مثبت در بین ایرانیان با ۶۲.۶ درصد، به میزان ۷.۴ درصد از شاخص جهانی پایین‌تر است. عدد به دست آمده در نظرسنجی ایسپا ۵/۶۶ درصد یعنی ۵/۳ درصد کمتر از میانگین جهانی است.

 شاخص تجربه احساسات مثبت در کشورهای نپال، صربستان و تونس با ۵۷ درصد در سطح پایین‌تری از ایران قرار گرفته‌اند. کشور افغانستان با شاخص تجربه احساسات مثبت ۳۴ درصد در میان کشورهای جهان در پایین‌ترین سطح قرار دارد. در مقابل کشورهای ویتنام، فیلیپین، پاراگوئه، مکزیک و اندونزی با ۸۵ درصد، بالاترین جایگاه را در این شاخص، بین کشورهای جهان دارند.

مقایسه احساسات منفی تجربه شده در ایران و سایر کشورها

نمودار زیر نشان‌دهنده کشورهایی است که در سال ۲۰۲۲ طبق نظرسنجی موسسه گالوپ بالاترین شاخص تجربه احساسات منفی را داشته‌اند. کشورهای افغانستان و سیرالئون با میانگین ۵۸ درصد، بالاترین میزان تجربه احساسات منفی را داشته‌اند. میانگین جهانی شاخص احساسات تجربه‌ شده منفی ۳۳ درصد است. تجربه احساست منفی در ایران طبق نتایج گالوپ با شاخص ۴۴.۸ درصد، حدود ۱۲ درصد و طبق نتایج ایسپا (۴۶.۹ درصد) حدود ۱۴ درصد بالاتر از میانگین جهانی است.