در حال حاضر، مجموعه‌ای از نکات برجستهٔ سال گذشته را منتشر می‌کنیم و انتشار عادی مطالب از ۶ ژانویه ۲۰۲۵ از سر گرفته خواهد شد. این مقاله برای اولین بار در ۲۶ فوریه ۲۰۲۴ منتشر شد.
یکی از پروژه‌های پژوهشی مهم مؤسسه لووی، شاخص دیپلماسی جهانی است؛ یک نقشه تعاملی که به کاربران اجازه می‌دهد تا نقاط قوت و ضعف شبکه‌های دیپلماتیک را تحلیل کنند. ما ۶۶ کشور یا منطقه را بررسی کرده‌ایم و مکان‌هایی که برای احداث سفارتخانه، کمیسیون عالی یا کنسولگری انتخاب کرده‌اند را به‌منظور آشکارسازی مناطقی که به دنبال نفوذ در آن‌ها هستند، مورد بررسی قرار داده‌ایم. این می‌تواند به‌روشنی معادل ساختمانی و فیزیکی سیاست خارجی باشد. در کنار اخبار اصلی دربارهٔ رقابت ابرقدرت‌ها و تأثیر جنگ بر شبکه‌های دیپلماتیک، جدیدترین نسخهٔ شاخص دیپلماسی جهانی – یعنی نسخه پنجم، که امروز منتشر شد – یافته‌های دیگری را نیز آشکار کرده است.
نمایندگی شمالی مکزیک
طبیعی است که کشورها بیشترین نمایندگی را در کشورهای همسایه خود داشته باشند. این نه‌تنها شامل ارسال سفیر به پایتخت همسایه می‌شود بلکه شامل مجموعه‌ای از پست‌های ثانویه (مانند کنسولگری‌ها/کنسولگری‌های عمومی) به‌منظور نمایندگی کشور در دیگر مراکز مهم می‌شود؛ به‌عنوان مثال، استرالیا در جاکارتا سفارتخانه دارد، اما همچنین در سایر نقاط اندونزی، از جمله بالی و شهرهای ماکاسار و سورابایا، کنسولگری دارد.
نمایندگی چندجانبه جنبه‌ای است که غالباً از دیپلماسی یک کشور نادیده گرفته می‌شود. در هنگام تهیه شاخص دیپلماسی جهانی (GDI)، تعجب‌آور بود که شبکه دیپلماتیک مکزیک چقدر در ایالات متحده متمرکز است. این شامل ۵۱ – بله، ۵۱ – کنسولگری و کنسولگری‌های عمومی مکزیک در ایالات متحده است. مکزیک به‌تنهایی ۳۶ پست در ایالت‌های مرزی دارد – که هم جمعیت بزرگ دیاسپورا و هم طبیعت مهاجرپذیر مرز آن را نشان می‌دهد.
کانادا تعداد بعدی بالاترین کنسولگری‌ها را با ۱۵ مورد در ایالات متحده دارد و ژاپن با ۱۳ و کره جنوبی با ۱۲ مورد در ادامه قرار دارند. برای مقایسه، استرالیا ۹ پست دارد، به‌جز مأموریت خود در سازمان ملل در نیویورک.
در میان ۶۶ کشوری که ما بررسی کردیم، ایالات متحده میزبان بزرگ‌ترین تعداد پست‌های خارجی است که نه‌تنها قدرت جهانی آن، بلکه جذابیت آن به‌عنوان مقصد مهاجرتی را نشان می‌دهد.
بهره دیپلماتیک برزیل
به‌طور معمول، کشورها بیشترین تعداد پست‌های ثانویه را در کشورهای همسایه خود دارند. با این حال، به دلیل جمعیت‌های بزرگی از دیاسپورا، کشورها ممکن است تعداد زیادی پست در کشورهایی در سوی دیگر جهان نیز داشته باشند. برزیل مثالی خوب برای این مورد است که ۱۰ پست از پرتغال، ۸ از ژاپن، ۷ از ایتالیا و ۵ از کشورهای مختلف از جمله آلمان، اسپانیا، انگلستان و ایالات متحده دارد. در حالی که شباهتی واضح در میان سه کشور اول وجود دارد، این در اصل نشان‌دهنده تاریخ ۱۵۰ ساله مهاجرت به برزیل است.
رونق آفریقا
نمایندگی چندجانبه، جنبه‌ای است که اغلب از شبکه دیپلماتیک یک کشور نادیده گرفته می‌شود. در طول پنج نسخه از شاخص دیپلماسی جهانی، بزرگ‌ترین شاخص رشد یافته از کشورهای مورد بررسی ما، اتحادیه آفریقا بوده است که در اتیوپی مستقر است – از سه مأموریت در سال ۲۰۱۶ به ۱۲ مأموریت در سال ۲۰۲۳. این نشان‌دهنده اهمیت رو به رشد آفریقا و نقش مرکزی اتحادیه آفریقا در آن است که آن را به جدیدترین عضو گروه ۲۰ در نشست سال گذشته تبدیل کرد.
این همچنین نشان‌دهنده یک روند گسترده‌تر است که تعداد زیادی از پست‌ها در سراسر قاره آفریقا باز می‌شود – افزایشی از ۳۴ پست از نسخه قبلی. این نشان‌دهنده تغییر قدرت به سمت مناطقی است که سابقاً نادیده گرفته شده بودند.
دوباره دوستان
تغییرات در به رسمیت شناختن دیپلماتیک نیز بر گستره شبکه‌ها تأثیر گذاشته است. این امر در مورد تایوان به‌ویژه مشهود است که از سال ۲۰۱۷، هشت کشور به‌طور رسمی به چین به‌جای تایوان روی آورده‌اند.
مثال دیگر را می‌توان از طریق روابط کلمبیا با همسایه‌اش، ونزوئلا، مشاهده کرد. همسایه این کشور در اوایل سال ۲۰۱۹ روابط دیپلماتیک را قطع کرد، بعد از اینکه ونزوئلا علیه استفاده کلمبیا از مرز مشترک برای انتقال کمک‌ها اعتراض کرد، که منجر به بسته شدن تمام ۱۵ پست کلمبیا در ونزوئلا شد. با این حال، بعد از برقراری مجدد روابط در میانه سال ۲۰۲۲، کلمبیا چهار پست خود را بازگشایی کرده است که دو سوم از بازگشایی‌های آن‌ها از نسخه ۲۰۲۱ شاخص دیپلماسی جهانی بوده است.
گفت‌وگو در برابر جنگ
با آغاز به تثبیت مناطق سابقاً در حال جنگ، می‌توان تمایل جدیدی را در جبهه دیپلماتیک مشاهده کرد. دو مثال برجسته هستند – سوریه و لیبی.
پس از دوره‌ای طولانی از انزوا برای سوریه در طول جنگ داخلی خود، شش کشور از سال ۲۰۱۷ سفارتخانه خود را در این کشور بازگشایی کرده‌اند. مورد قابل توجهی عربستان سعودی است که در سال گذشته پس از بازسازی روابط بین دو کشور و پذیرش مجدد سوریه به جمع عضویت در اتحادیه عرب، سفارت خود را در این کشور گشود.
لیبی که هنوز بین دو دولت تقسیم است نیز از سال ۲۰۲۱ شاهد بازگشایی سفارت‌های ۵ کشور در طرابلس بوده است – و دست‌کم یکی دیگر نیز در حال برنامه‌ریزی برای گشایش این سال است. این علاوه بر سه کنسولگری جدید در بنغازی است (دو تا از آن‌ها از سال ۲۰۲۱). این اقدامات نشان‌دهنده تمایل کشورها به ازسرگیری تعاملات است.
این داده‌ها از ۶۶ کشور یا سرزمینی که مؤسسه لووی برای شاخص دیپلماسی جهانی آن‌ها را ردیابی می‌کند، استخراج شده‌اند. برای اطلاعات بیشتر درباره این شاخص و یافته‌های کلیدی آن، به سایت globaldiplomacyindex.lowyinstitute.org مراجعه نمایید.
