به نظر میرسد ماهیت برنامههای انتقالی رئیسجمهور منتخب، دونالد ترامپ، به این صورت است که با مسائل مهم ریاست جمهوری خود، مدتها قبل از آغاز رسمی تصدی خود در ۲۰ ژانویه، مواجه میشود. این مسائل شامل چگونگی مقابله او با رئیسجمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، و حمایت از استقلال و حاکمیت اوکراین است.
ارزیابی میزان تاثیر تصمیمات ترامپ در مورد اوکراین در هفتههای پیش رو بر مسیر دوره دوم ریاست جمهوری او دشوار است. او همچنین میتواند با تصمیمگیری صحیح، رهبری جهانی آمریکا را برای دورهای از رقابت قدرتهای بزرگ دوباره تثبیت یا تضعیف کند، دورهای که فراتر از چهار سال دوره ریاست جمهوری او خواهد بود.
اگر به طور نادرست تصمیمگیری شود، این پیام به روسیه، چین، کره شمالی و ایران ارسال میشود – یعنی به “محور توسعهی تهاجم” نوظهور – که ایالات متحده دچار تفرقه و حواسپرتی است و آماده واگذاری رهبری جهانی که از زمان جنگ جهانی دوم به دست آورده است، میشود؛ خواه بهصورت عمدی یا ناخواسته.
اما اگر به صورت درست اقدام شود، ترامپ میتواند منتقدانش را شگفتزده کند؛ منتقدانی که برخی از نامزدهای اولیه او برای مناصب کابینه را نشانهای از تمایل او به اخلال و انتقامجویی بهجای ساختن میراثی همتراز با رئیسجمهوران بزرگی از گذشته آمریکا میدانند.
چه چیزی برای ترامپ شیرینتر از دریافت جایزه نوبل صلح میتواند باشد؟ و شگفتیهای تاریخ این فرصت را درست در ابتدای دوره جدید او فراهم میآورد.
مشخصات چنین توافقی هماکنون آشکار است. اوکراین در ازای تضمینهای امنیتی محکم، از جمله مسیری مطمئن (در بهترین حالت، فوری) به عضویت در ناتو و بهطور جداگانه، به عضویت در اتحادیه اروپا، در حال حاضر از بخش عمدهای از ۲۰ درصد خاک خود که توسط روسیه اشغال شده است، صرفنظر میکند.
برای چنین توافقی، ترامپ باید شعارهای تبلیغاتی خود درباره پایان جنگ در بیست و چهار ساعت را کنار بگذارد، زیرا در حال حاضر، پوتین معتقد است که نیروی نظامی و سیاسی به نفع او است.
به عبارتی دیگر، این پیامی است که دبیرکل جدید ناتو، مارک روتا، زمانی که او به “مارا لاگو”، کاخ سفید فلوریدای ترامپ، آمد به ترامپ منتقل کرد، او اولین رهبر اروپایی است که پس از انتخابات با ترامپ دیدار کرد.
رتا، که به عنوان نخستوزیر هلند با ترامپ در دوره اول او به خوبی همکاری کرده بود، توانایی درک تمایل رئیسجمهور منتخب به دیپلماسی شخصی و ارزش قرار گرفتن در میان نخستینها را دارد.
رتا به “فایننشال تایمز” این هفته گفت: “ما رابطه قوی داریم. زمانیکه او رئیسجمهور بود و من در موقعیت قبلیام بودم، از هم خوشمان آمد. و متوجه شدم که میتوانیم از یک مبنای مشترک کار کنیم. و کمک میکند که متوجه شوید همکاری با هم لذتبخش است.”
رتا پیش از نشست وزرای خارجه ناتو در روز سهشنبه گفت به ترامپ گفته است که باید در نظر بگیرد چگونه نتیجه درگیری اوکراین توسط چهارگانه دشمنان آمریکا – چین، روسیه، ایران و کره شمالی – تفسیر میشود. “همه آنها با هم همکاری میکنند” رتا پیش از نشست به خبرنگاران گفت. این همکاری چیزی است که ترامپ تا کنون بهطور علنی بهعنوان یک واقعیت یا مشکل به رسمیت نشناخته است.
رتا به “فایننشال تایمز” عبارتی را بیان کرد که هم به ترامپ appeals دارد و هم لحظه تاریخی را به تصویر میکشد. “ما نمیتوانیم راهحلی داشته باشیم جایی که کیم جونگ اون و رهبر روسیه و شی جینپینگ و ایران به یکدیگر تبریک بگویند زیرا به توافقی رسیدهایم که برای اوکراین خوب نیست، زیرا در درازمدت این یک تهدید امنیتی وخیم نه تنها برای اروپا بلکه برای ایالات متحده خواهد بود.”
شخص دیگری که ارزش دیپلماسی شخصی با ترامپ را میفهمد، رئیسجمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، است که در سپتامبر در جریان کارزار انتخاباتی بهطور شخصی با ترامپ ملاقات کرد و بلافاصله پس از انتخابات نیز با رئیسجمهور منتخب صحبت کرد. زلنسکی همچنین میداند که سال ۲۰۲۵ سال تعیینکنندهای در تلاش برای صلح خواهد بود، و ترامپ بسیاری از برگههای لازم برای موفقیت او را در اختیار دارد، که ترامپ همچنان ممکن است به طرق نادرست بازی کند.
زلنسکی در روزهای اخیر با تغییر لحن از درخواستهایی که اوکراین باید تا زمانی که اراضی تحت کنترل یا اشغال مسکو را بازپس بگیرد، بجنگد، گفت: “ارتش ما توانی برای این کار ندارد.” او به “کیودو نیوز” ژاپن گفت. “ما باید راهحلهای دیپلماتیک بیابیم.”
زلنسکی اکنون میگوید که میتواند یک آتشبس را بپذیرد که برخی از اراضی اوکراین را در دستان پوتین باقی بگذارد به شرطی که باقی سرزمین اوکراین تحت حفاظت ناتو قرار گیرد. هنوز فاصله زیادی وجود دارد از اظهارات انتخاباتی ترامپ درباره اوکراین و شکهایی که پیشتر در مورد ناتو ابراز کرده است تا تمایل به ارائه حفاظت اتحادیه به کییف، چه رسد به عضویت.
با این حال، رتا نسبت به بحث درمورد احتمالات عضویت اوکراین در ناتو با رسانهها این هفته آماده نبود، اما مسیر گفتگو را که با حمایت نظامی بیشتر غربی آغاز میشود و تاکید کمتر فوری بر فرآیند صلح دارد، مطرح کرد.
رتا گفت: “مسئله اصلی با اوکراین باید این باشد که ‘چگونه پشتیبانی نظامی بیشتری به اوکراین برسانیم؟’ این اولویت شماره یک، دو و سه است.” وی افزود: “در همین حال، آن پل به عضویت ناتو در حال ساخته شدن است” از طریق توافقات امنیتی دو جانبه با کشورهای عضو ناتو.
ستون قبلی من، “حرکات بایدن در اوکراین هدیهای برای ترامپ است”، بر چگونگی ارائه پرزیدنت جو بایدن به رئیسجمهور منتخب اهرم مذاکراتی بسیار مورد نیاز تمرکز دارد. بایدن این کار را با تصمیم به اجازه استفاده اوکراین از سیستمهای موشکی برد بلندتر آمریکا برای هدفگیری داخل خاک روسیه، با ارائه مینهای ضد پیادهروی به کییف برای کند کردن پیشروی مسکو و با اعمال تحریمهای جدید ایالات متحده بر گازپرومبانک انجام داد.
اما تا کنون کاملاً مشخص نیست ترامپ، نویسنده کتاب “هنر معامله”، قصد دارد بر اساس این اهرم بنا کند و از آن برای اهداف تاریخی استفاده کند – برای مثال با مسلح کردن اوکراین به شدیدترین سلاحها در صورتی که پوتین تمایلی به مذاکره نداشته باشد.
روسای جمهور به ندرت میتوانند بحرانهایی را که ریاستجمهوری آنها را تعریف میکنند انتخاب کنند. متوقف کردن تجاوز پوتین در اوکراین اولین آزمون و فرصت ترامپ ۲.۰ خواهد بود، فرصتی که پیامدهای فراتر از آنچه رئیسجمهور منتخب تاکنون درک کرده است، خواهد داشت.