شورای عالی فضای مجازی ایران، که مسئول صیانت از اینترنت است، روز سه‌شنبه به برداشتن محدودیت‌ها برای برنامه پیام‌رسان محبوب واتس‌اپ رأی داد، برنامه‌ای که بیش از دو سال است با محدودیت‌هایی مواجه بوده، به گزارش رسانه‌های دولتی.
خبرگزاری رسمی ایرنا اعلام کرد: “ممنوعیت واتس‌اپ و گوگل پلی با رأی متفق‌القول اعضای شورای عالی فضای مجازی برداشته شد.”
این شورا به ریاست رئیس‌جمهور و با حضور رئیس مجلس، رئیس قوه قضائیه و چند وزیر تشکیل می‌شود.
وزیر ارتباطات، ستار هاشمی، در پیام خود بر روی ایکس گفت: “امروز با اجماع و توافق قدم اول را برای برداشتن محدودیت‌های اینترنت برداشتیم.”
هنوز مشخص نیست که این تصمیم از چه زمانی اجرایی خواهد شد.
این اقدام در ایران باعث ایجاد بحث و جدل شده است، منتقدان محدودیت‌ها ادعا می‌کنند که این کنترل‌ها برای کشور هزینه‌بر بوده است.
مشاور رئیس‌جمهور، علی ربیعی، روز سه‌شنبه در ایکس گفت: “محدودیت‌ها به جز خشم و هزینه اضافی چیزی برای زندگی مردم به ارمغان نیاورده است.”
معاون رئیس‌جمهور، محمدجواد ظریف، روز سه‌شنبه گفت: “رئیس‌جمهور مسعود پزشکیان به برداشتن محدودیت‌ها اعتقاد دارد و این ممنوعیت‌ها را به نفع مردم و کشور نمی‌داند. همه کارشناسان نیز معتقدند که این مسئله به امنیت کشور سودی نمی‌رساند.”
با این حال، دیگران در مقابل برداشتن محدودیت‌ها هشدار دادند.
روزنامه اصلاح طلب شرق روز سه‌شنبه گزارش داد که ۱۳۶ نماینده در مجلس ۲۹۰ نفره نامه‌ای به شورا ارسال کرده‌اند که می‌گوید این اقدام یک “هدیه به دشمنان (ایران)” خواهد بود.
نمایندگان خواستار دسترسی به پلتفرم‌های آنلاین محدود تنها “در صورتی که به ارزش‌های جامعه اسلامی پایبند باشند و با قوانین ایران مطابقت داشته باشند” شدند.
مقامات ایرانی در گذشته از شرکت‌های خارجی که مالک برنامه‌های پرطرفدار بین‌المللی هستند خواسته بودند دفاتر نمایندگی در ایران راه‌اندازی کنند.
متا، غول آمریکایی که مالک فیس‌بوک، اینستاگرام و واتس‌اپ است، اعلام کرده بود که قصدی برای راه‌اندازی دفاتر در جمهوری اسلامی ندارد، که همچنان تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد.
ایرانی‌ها در طول سال‌ها به استفاده از شبکه‌های خصوصی مجازی یا VPN برای دور زدن محدودیت‌های اینترنتی عادت کرده‌اند.
سایر پلتفرم‌های محبوب رسانه‌های اجتماعی، از جمله فیس‌بوک، ایکس و یوتیوب، پس از ممنوعیت در سال ۲۰۰۹ همچنان مسدود هستند.
تلگرام نیز با حکم دادگاه در آوریل ۲۰۱۸ ممنوع شد.
اینستاگرام و واتس‌اپ پس از اعتراضات سراسری که پس از مرگ مهسا امینی در بازداشت در سپتامبر ۲۰۲۲ رخ داد، به فهرست برنامه‌های مسدود شده اضافه شدند.
امینی، زن کرد ایرانی ۲۲ ساله، به دلیل نقض فرضی قانون پوشش زنان ایران بازداشت شده بود.
صدها نفر، از جمله ده‌ها نیروی امنیتی، در اعتراضات سراسری چند ماهه پس از آن کشته شدند و هزاران معترض بازداشت شدند.
پزشکیان که در ژوئیه به منصب رسید، در طول کمپین خود قول داده بود که محدودیت‌های طولانی مدت اینترنت را کاهش دهد.
در چند سال گذشته، ایران برنامه‌های داخلی را برای جایگزینی برنامه‌های خارجی محبوب معرفی کرده است.
برای مسیریابی می‌توان از نشان و بلد استفاده کرد و برای دریافت خدمات حمل و نقل می‌توان از اسنپ! یا تپسی استفاده کرد. پیام‌رسان‌های محلی بله، ایتا، روبیکا و سروش معرفی شده‌اند که می‌توانند برای برقراری تماس نیز مورد استفاده قرار گیرند.
