ایبراهیم شاکر – الخلیج آنلاین
اهداف برجستهای که ارتش اشغالگر نتوانست در غزه تحقق ببخشد:
حذف حضور «حماس» در غزه و از بین بردن تواناییهای مقاومت نظامی.
بازگرداندن اسیران از غزه از طریق نیروی نظامی.
کوچاندن ساکنان نوار غزه و اجرای برنامه ژنرالها.
باقی ماندن در محورهای نتساریم و فیلادلفیا.
اشغال غزه یا دخالت در تعیین شرایط روز بعد از جنگ.
پس از ۴۷۰ روز از جنگ در نوار غزه، میانجیگری قطر، مصر و ایالات متحده به این فاجعه پایان داد، بدون اینکه اهداف دولت اسرائیل محقق شود.
در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، پس از اجرای عملیات «طوفان الأقصی» توسط جنبش فلسطینی «حماس»، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، اهداف متعددی را تعیین کرد، از جمله نابودی “ح۳۴۱۷ابراهیم شاکر – الخلیج أونلاین
برجستهترین اهدافی که ارتش اشغالگر در دستیابی به آنها در غزه ناکام ماند: پایان دادن به حضور «حماس» در غزه و نابودی تواناییهای نظامی مقاومت، بازپسگیری اسرایان غزه با نیروی نظامی، تخلیه ساکنان نوار غزه و اجرای طرح ژنرالها، باقی ماندن در محورهای نتساریم و فیلادلفیا، اشغال غزه یا دخالت در تعیین نمودار روز بعد از جنگ.
پس از ۴۷۰ روز جنگ در نوار غزه، میانجیگری قطر، مصر و ایالات متحده پایان این تراژدی را نوشت، بدون اینکه اهداف دولت اسرائیل از این جنگ محقق شوند.
در تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۳، پس از آغاز عملیات «طوفان الاقصی» توسط جنبش فلسطینی «حماس»، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، چند هدف را تعیین کرد، از جمله نابودی «حماس»، بازگرداندن گروگانها با قدرت نظامی، و اعمال کنترل امنیتی بر غزه. این اهداف بعدها توسعه یافت و مواردی نظیر باقی ماندن در محورهای فیلادلفیا و نتساریم، تخلیه ساکنان نوار و اجرای طرح ژنرالها را نیز شامل شدند.
طبق نظرسنجی انجام شده توسط روزنامه عبری «معاریو»، تنها حدود ۸ درصد از اسرائیلیها اعتقاد دارند که دولت نتانیاهو به طور کامل به اهداف تعیین شده خود در غزه دست یافته است، در حالی که بسیاری از رهبران راست افراطی توافق برای پایان جنگ را شکست برای «اسرائیل» میدانند.
نابودی «حماس»
نابودی حضور و حکومت جنبش «حماس» در غزه یکی از مهمترین و برجستهترین اهداف جنگ اسرائیل در نوار غزه بود، اما پس از حدود ۱۵ ماه جنگ، حماس همچنان بخشی از نوار غزه است و کنترل امور را در دست دارد و هنوز در بهترین حالت آمادگی و تواناییهای خود به سر میبرد.
در این رابطه، روزنامه «نیویورک تایمز» آمریکا گزارش داده که در میان رهبران نظامی اسرائیلی در مورد امکان تحقق هدف نابودی «حماس» شک و تردید فزایندهای وجود دارد و روزنامه «یدیعوت اخرونوت» نیز گفته که این جنبش همچنان در نوار غزه فعال و تجدید شده باقی میماند.
توانایی نظامی مقاومت
اسرائیل موفق نشده است تواناییهای جناحهای مقاومت فلسطینی، به ویژه شاخه نظامی «حماس» در غزه یعنی گردانهای «قسام» را نابود کند. تا آخرین روز جنگ، مقاومت تاکتیکهای جنگی جدیدی ابداع کرد و تلفات سنگینی به ارتش اشغالگر تحمیل نمود، که این نشاندهنده ناکامی هدف اعلام شده اسرائیل در ابتدای جنگ برای نابودی مقاومت است.
بازپسگیری اسرایان
بازپسگیری اسیران با نیروی نظامی یکی از مهمترین و برجستهترین اهداف تجاوز به نوار غزه بود و نتانیاهو و فرماندهان ارتش او در هر سخنرانی و بیانیهای تأکید میکردند که تا بازپسگیری تمام اسیران، جنگ را ادامه خواهند داد.
اما این هدف نیز محقق نشد، و از میان تقریبا ۲۵۱ اسیر، اسرائیل توانست حدود ۱۱۶ نفر را از طریق یک توافق با میانجیگری قطر در نوامبر ۲۰۲۳ بازپسگیرد، و سپس دستگاه جنگی اسرائیل موجب کشته شدن دهها تن از آنان شد. برآوردهای اسرائیل نشان میدهد که هنوز حدود ۱۰۹ اسیر در غزه باقی هستند، و تعداد زنده آنان معلوم نیست.
پس از ماهها جنگ، اسرائیل با اکراه توافقی برای تبادل اسیر انجام داد، در حالی که جناح راست افراطی اصرار میکرد که جنگ باید برای بازپسگیری آنان از طریق نظامی ادامه یابد.
تخلیه ساکنان غزه
تخلیه ساکنان غزه یکی دیگر از اهداف اساسی اسرائیل بود. از اولین روز جنگ، ارتش اشغالگر سیاست زمین سوخته را دنبال کرد تا مردم را وادار به ترک این منطقه و مهاجرت به مصر کند، اما موفق نشد.
بر اساس توافق آتش بسی، بیش از دو میلیون نفر از ساکنان غزه در انتظار بازگشت امن به خانههای خود هستند، به ویژه در شمال، مرکز و شرق نوار.
اشغال غزه
اسرائیل در فهرست اهداف خود نیز اشغال نوار غزه را پس از بیست سال از ترک آن قرار داده بود، به همین دلیل برای ویرانی شمال و مرکز نوار برنامهریزی کرد و تأسیسات نظامی پایداری ایجاد کرد و محور نتساریم در مرکز نوار را احیا نمود، اما این هدف نیز ناکام ماند.
بر اساس توافق، ارتش اشغالگر از نوار غزه طبق یک برنامه مرحلهای که با نظارت میانجیهای قطری، مصری و آمریکایی توافق شده است، عقبنشینی خواهد کرد.
محور فیلادلفیا
نتانیاهو در بیش از یک مناسبتی اعلام کرد که از اهداف جنگ، کنترل محور فیلادلفیا واقع در مرز بین نوار غزه و رفح مصر است. باوجود آنکه ارتش اشغالگر چند ماه قبل وارد این محور شد، اما مجبور به ترک آن طبق توافق آتشبس است.
بازگشت سکونت مجدد
با نفوذ ارتش اشغالگر به نوار غزه، انجمنهای راست افراطی که توسط وزرای دولت راست افراطی به رهبری نتانیاهو حمایت میشوند، فعالیتها و تلاشهایشان را برای بازسازی شهرکهای داخل نوار غزه بهویژه در شمال این منطقه افزایش دادند.
دولت نتانیاهو نیز در طول ماههای جنگ، آنچه به عنوان «طرح ژنرالها» شناخته میشود را که توسط ژنرال سابق ارتش اشغالگر، گیورا ایلان، پیشنهاد شده بود و توسط بسیاری از فرماندهان ارتش اشغالگر پذیرفته شده بود، پذیرفت. این طرح شامل تبدیل شمال نوار به یک منطقه نظامی و تخلیه ساکنان و گرسنگی دادن به باقیماندگان برای اجبار آنان به ترک منطقه و بازتثبیت سکونت مجدد بود.
اما این هدف نیز محقق نخواهد شد، زیرا ارتش اسرائیل مجبور به عقبنشینی از شمال و بازگشت منطقه به وضعیت سابق خود است.
روز بعد
اسرائیل بر لزوم دخالت در تعیین نمودار روز بعد از جنگ در غزه اصرار داشت و پیشنهادات متعددی در این زمینه ارائه داد، از جمله ایجاد یک مدیریت امنیتی اسرائیلی و تعیین یک مدیریت ملکی به انتخاب خود و منع هر نقشی برای «حماس» در آینده نوار، اما در این زمینه نیز شکست خورد.
توافق آتشبس مقرر میدارد که مدیریت نوار غزه مسئلهای «فلسطینی-فلسطینی» است و در حال حاضر در مورد کمیته حمایت اجتماعی برای مدیریت نوار غزه بحث میشود، که پیشنهادی است که توسط جنبش «حماس» در اوایل سال گذشته ۲۰۲۴ ارائه شد.
راهحل دو کشوری
نتانیاهو و وزرای دولت راست افراطی، طی ماههای اخیر، متعهد شده بودند که از تأسیس دولت فلسطینی جلوگیری کنند، به بهانه اینکه تهدیدی برای کشور «اسرائیل» است. اما پیشنهاد «راهحل دو کشوری» محبوبیت بیشتری به دست آورده و از حمایت بینالمللی بیسابقهای برخوردار شده است، که این امر نشان میدهد که دولت فلسطینی نزدیکتر از هر زمان دیگری است.